အစာအိမ္ေရာင္ၿခင္း ( Gastritis )

က်ေနာ္တို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တခါတေလ ဗိုက္ေအာင္႔ဖူးၾကမွာပါ ။
ဗိုက္ေအာင္႔ေစတ႔ဲ အေၾကာင္းအရာေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္ ။
က်ေနာ္ဒီေန႔ေရးမယ္႔ အစာအိမ္ေရာင္တာေၾကာင္႔ ဗိုက္ေအာင္႔တာလဲ တစ္ခုအပါအ၀င္ေပါ႕ ။
ဒါေပမယ္႔ ဒီေဆာင္းပါးေလးကိုဖတ္ၿပီး ဗိုက္ေအာင္႔တိုင္း ကိုယ္႕မွာ အစာအိမ္ေရာင္ေနၿပီ ၊ အစာအိမ္မွာအနာၿဖစ္ေနၿပီလို႔ စိတ္ထဲက မွတ္ထင္မသြားေစခ်င္ပါဘူး ။
တခါတေလ အစားအေသာက္မွားတ႔ဲအခါ ၊ အစာမေၾကၿဖစ္တ႔ဲအခါ သာမန္ဗိုက္ေအာင္႔ ဗိုက္နာတာမ်ိဳး ၿဖစ္တက္ပါတယ္ ။


အစာအိမ္ဆိုတာ

က်ေနာ္တို႔ ပါးစပ္ကေန သြားန႔ဲ၀ါးၿပီးစားလိုက္တ႔ဲ အစားအစာေတြဟာ တကယ္ေတာ႔ မေၾကညက္ေသးပါဘူး ။
အပိုင္းေသးေသးေလးေတြ ၿဖစ္ေအာင္ မ်ိဳခ်လို႔ရေအာင္ ကိုက္ေခ်လိုက္တ႔ဲသေဘာပါပဲ ။ မ်ိဳခ်လိုက္တ႔ဲ အစာေတြအားလုံးဟာ အစာေရမ်ိဳကေနတဆင္႔ အစာအိမ္ထဲကိုေရာက္သြားပါတယ္ ။
အစာအိမ္ထဲမွာ စားလိုက္တ႔ဲအစာေတြစုေနၿပီး အစာေခ်တ႔ဲအလုပ္ကိုလုပ္ၿပီးမွ တၿဖည္းၿဖည္းၿခင္း အူေတြကို ဆက္လက္ပို႔ေဆာင္ပါတယ္ ။
အစာအိမ္မွာ ေခ်ဖ်က္စရာ ခံတြင္းထဲမွာလို မာေက်ာတ႔ဲသြားေတြမရွိပါဘူး ။
ဒါေပမယ္႔ အစာအိမ္ကေန အက္ဆစ္ဓာတ္ ( Hydrocloric Acid ) န႔ဲ တၿခားအင္ဇိုင္းေတြကို စစ္ထုတ္ၿပီး စားထားတ႔ဲ အစားအစာေတြကို ေခ်ဖ်က္ပါတယ္ ။
အစာအိမ္ရဲ႕ အက္ဆစ္ဓာတ္က pH 1-2 ၾကားမွာရွိပါတယ္ ။
တစ္ရက္တစ္ရက္ကို အစာအိမ္ကေန ထုတ္တ႔ဲ အက္ဆစ္ပမာဏဟာ ၂.၅ - ၃ လီတာေလာက္ရွိပါတယ္ ။
အစာအိမ္ဟာ အစာေတြကို ေခ်ဖ်က္ေပးသလို အစာအဟာရအခ်ိဳ႕ကိုလည္း စုပ္ယူပါေသးတယ္ ။
pH 1 , pH 2 ဆိုတ႔ဲ အက္ဆစ္ၿပင္းအားက ေတာ္ေတာ္ကိုၿပင္းပါတယ္ ။
အစာအိမ္ထဲမွာ ရွိတ႔ဲ ဒီအက္ဆစ္ဓာတ္ေတြဟာ အစာအိမ္နံရံကို ၿပန္ၿပီးမတိုက္စားႏိုင္ေအာင္ အစာအိမ္နံရံက အေၿမွးပါးကေန အခ်ြဲ ( Mucus ) တမ်ိဳးကိုထုတ္ၿပီး ကာကြယ္ထားပါတယ္ ။
အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင္႔ မ်ွေခ်ပ်က္ၿပီး အက္ဆစ္ကအစာအိမ္နံရံကိုတိုက္စားမယ္ဆိုရင္
• အစာအိမ္နံရံက အေၿမးပါးေရာင္တာေတြ ( Gastritis ) ၊
• အစာအိမ္အနာၿဖစ္တာ (Gastric Ulcer ) ၊
• အစာအိမ္ေသြးၾကာေပါက္တာ ၊ အစာအိမ္ေပါက္တာ ( Gastric Perforation ) ၊
• ၾကာလာရင္ အစာအိမ္ကင္ဆာၿဖစ္တာ ( Gastric Cancer ) ေတြၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။

အစာအိမ္ေရာင္ေစတ႔ဲ အေၾကာင္းေတြ
• အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြေၾကာင္႔ အစာအိမ္ေရာင္တက္ပါတယ္ ။
အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြက အစာအိမ္နံရံက အခ်ြဲအက်ိထုတ္လုပ္မွဳကိုနည္းပါးေစတာေၾကာင္႔ အက္ဆစ္ေတြက အစာအိမ္နံရံကိုတိုက္စားေစပါတယ္ ။
အထူးသၿဖင္႔ အစာမရွိပဲ အက္စပရင္တို႔လို႔ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးအၿပင္းစားေတြကို အစာမရွိပဲ လုံး၀ မေသာက္သုံးရပါဘူး ။
အၿခားအကိုက္ခဲေပ်ာက္ေဆးေတြ ၊ အဖ်ားက်ေဆးေတြကို မိမိသေဘာန႔ဲ မိမိ အလြန္အက်ြံမေသာက္သုံးသင္႕႔ပါဘူး ။
• အရက္ အလြန္အက်ြံေသာက္သုံးၿခင္း
• စိတ္ဖိစီးမွဳမ်ားၿခင္း
စိတ္ဖိစီးမွဳ ( Stress ) ေၾကာင္႔ အစာအိမ္က အက္ဆစ္ဓာတ္ပိုမိုထုတ္လုပ္ေစပါတယ္ ။
• H. Pylori ဘက္တီးရီးယား
ဒီဘက္တီးရီးယားက အစာအိမ္နံရံရဲ႕ အခ်ြဲကိုေၿပာင္းလဲေစၿပီး အက္ဆစ္ဓာတ္ေၾကာင္႔ အစာအိမ္ေရာင္ေစဖို႔ အခြင္႔အလမ္းမ်ားေစပါတယ္ ။

အစာအိမ္ေရာင္တာရဲ႕ လကၡဏာမ်ား
• ဗိုက္ေအာင္႔ ၊ ဗိုက္နာၿခင္း ( အထူးသၿဖင္႔ ရင္ညြန္႔ေအာက္က ေအာင္႔တက္ပါတယ္ )
• အစာစားလိုက္ရင္သက္သာသြားတက္ပါတယ္ ။
• အစာမေၾက ၊ ရင္ၿပည္႔ရင္ကယ္ၿဖစ္ၿခင္း
• ပ်ိဳ႕အန္ၿခင္း
• ေလခ်ဥ္တက္ၿခင္း
• အစာစားခ်င္စိတ္မရွိၿခင္း
စတာေတြၿဖစ္တက္ပါတယ္ ။

ေဆးကုသၿခင္း
ေဆးကုသတာန႔ဲ ပတ္သတ္လို႔ အစာအိမ္ထဲက အက္ဆစ္ၿပင္းအားကို ေလ်ာ႕ခ်ေပးမယ္႕ ( Antacid ) လုိေဆးေတြ ၊ အက္ဆစ္ထြက္တာကို ေလ်ာ႕နည္းေစတ႔ဲ ၊ ရပ္တန္႕ေစတ႔ဲေဆးေတြ န႔ဲ ဆရာ၀န္က လိုအပ္သလို ကုသေပးပါလိမ္႕မယ္ ။
လိုအပ္ရင္ H. Pylori ဘက္တီးရီးယားပိုးကိုသတ္ဖို႕ အတြက္ လိုအပ္တ႔ဲ ပဋိဇီ၀ေဆးေတြပါ အစာအိမ္ေရာင္တာအတြက္ထည္႔သြင္းကုသဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။
လူနာအေနန႔ဲ Digene , Gelmag , Kremil S , အစရွိသၿဖင္႔ ဗိုက္ေအာင္႔ဗိုက္နာအတြက္ Antacid ေသာက္ေဆးေတြန႔ဲ ရင္းႏွီးၿပီးသားၿဖစ္မွာပါ ။
Cemetidine , Omeprazole တို႔လို Acid Inhibitor ေတြကေတာ႔ ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားေပးပါလိမ္႕မယ္ ။

အေရးၾကီးတာက လူနာက ေဆးမွန္မွန္ေသာက္ဖို႔အၿပင္ အေနအထိုင္အစားအေသာက္ဆင္ၿခင္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။
အစာအိမ္ေရာင္ေရာဂါရွိတ႔ဲ လုူနာအတြက္
• အရက္ ၊ ေဆးလိပ္ ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။
• စပ္တ႔ဲ အစားအစာေတြ ၊ မာတ႔ဲအစားအစာ ေရွာင္ရပါမယ္ ။
• အစာေပ်ာ႕ေပ်ာ႕ကိုစားဖို႔ လိုအပ္ပါမယ္ ။
• အခ်ိန္မွန္မွန္အစားစားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ။
• စိတ္ဖိစီးမွဳမ်ားေနရင္ ေလ်ာ႕ခ်ရပါမယ္ ။
• ဖ်ားနာကိုက္ခဲေပ်ာက္ေဆးေတြ ေသာက္မယ္ဆို အထူးသတိထားရပါမယ္ ။
( မိမိသေဘာန႔ဲ မိမိ မေသာက္သုံးသင္႔ပါဘူး )

ေဆးလဲ မွန္မွန္ေသာက္တယ္ ၊ လိုအပ္တ႔ဲ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြကိုလိုက္နာမယ္ဆိုရင္ အစာအိမ္ေရာင္တာဟာ မၾကာခင္ေပ်ာက္ကင္းသြားမွာပါ ။
ဗိုက္ေအာင္႔လိုက္ ၊ ေဆးေသာက္လိုက္ ၊ သက္သာသြားလိုက္ ၊ ၿဖစ္သလိုေနလိုက္ ၊ ဗိုက္ၿပန္ေအာင္႔လိုက္န႔ဲ သံသရာလည္ေနတ႔ဲသူေတြရွိပါတယ္ ။
တခဏာတာ အစာအိမ္ေရာင္တာက ၿပသနာမၾကီးေပမယ္႔ ဂရုမစိုက္လို႔ ၿဖစ္လိုက္ေပ်ာက္လိုက္န႔ဲ တာရွည္ အစာအိမ္ေရာင္တယ္ဆိုရင္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးေတြ၀င္လာႏိုင္ပါတယ္ ။
အစာအိမ္နံရံေရာင္တာကေန အနာၿဖစ္တာ ၊ ေသြးေၾကာေပါက္သြားတာ ၊ ကင္ဆာအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲသြားတက္တာေတြဟာ အသက္အႏၲရာယ္ကို ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင္႔မို႔
ဗိုက္ေအာင္႔ ၊ ဗိုက္နာ အစာအိမ္ေရာဂါမၿဖစ္ခ်င္ရင္
• အစာကို အခ်ိန္မွန္မွန္စားပါ ။
• အဆာမခံပါန႔ဲ ။
• ပူလြန္း ၊ စပ္လြန္းတာေတြ မစားပါန႔ဲ ။
• ေဆးလိပ္ ၊ အရက္ေရွာင္ပါ ။
• စိတ္ဖိစီးမွဳ သိပ္မမ်ားပါန႔ဲ ။
တကယ္လို႕မ်ား အစာအိမ္ေရာဂါရွိေနခဲ႔တယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္န႔ဲ စနစ္တက် ကုသမွဳခံယူပါ ။
ေဆးကုသမွဳခံယူဖို႔လိုအပ္သလို႔ ၊ လူနာကလည္းလိုအပ္တ႔ဲ ေနထိုင္စားေသာက္မွဳေတြကို ၿပဳၿပင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။

လူတိုင္းလူတိုင္းက်န္းမာေရးဗဟုသုတတိုးပြားၿပီး က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ဆုေတာင္းရင္း...